У пачатку тыдня Міністэрства абароны заявіла пра завяршэнне праверкі ўліку звестак ваеннаабавязаных. Яе прайшлі больш за 95% ваеннаабавязаных. Аднак, як выявілася, на гэтым усё не заканчваецца. Брэсцкі абласны ваенкамат заявіў, што тым, хто не прайшоў зверку, абмяжуюць выезд, а Гомельскі — пра падключэнне да пошуку міліцыі. А што ў іншых?
Ваенкамат Брэсцкай вобласці: «Спатрэбяцца доказы»
— Пачынаючы з лютага месяца, хутчэй за ўсё, будуць ужытыя абмежаванні на выезд з тэрыторыі Рэспублікі Беларусь і, магчыма, нейкія яшчэ абмежаванні, — так сказаў Алег Канавалаў, звяртаючыся да тых, хто не прыйшоў на зверку ўліковых звестак. Яна завяршылася ў Беларусі 10 студзеня.
Журналістка «Люстэрка» патэлефанавала ў ваенны камісарыят Брэсцкай вобласці як зацікаўленая грамадзянка, у якой муж не паспеў прайсці зверку, бо працуе за мяжой.
— Хай проста прыйдзе з пашпартам, калі вернецца. Ён жа ў камандзіроўцы, правільна? — пытае дзяжурны.
— Так, але можа вярнуцца яшчэ няхутка. Не крытычна, што ўжо зверка скончылася?
— Не, калі ён па працы ездзіў і падчас зверкі звестак быў не ў Беларусі, то ў яго будуць доказы. Папросяць, можа, візу паказаць, адзнакі ў пашпарце, што ён сапраўды адсутнічаў.
— Дык выпусцяць яго потым за мяжу наогул? Трэба будзе зноў ехаць у Еўропу.
— Вось калі дакажа, што прычыны былі, то ніякіх праблем не будзе. А наогул, калі вам прыходзіла позва, то варта было патэлефанаваць у ваенкамат і папярэдзіць, што «такі і такі» ў камандзіроўцы.
— Ну, не думалі, што гэта настолькі сур’ёзна. А міліцыя не прыйдзе шукаць яго, пакуль ён у ад’ездзе?
— (Смяецца). Усё вельмі сур’ёзна, усё нашае жыццё сур’ёзнае. Хай прыязджае і прыходзіць на зверку, — адказаў дзяжурны.
Што ў іншых абласцях?
У ваенкамаце Гомельскай вобласці на пытанне пра наступствы няўдзелу ў зверцы адказалі так:
— Зверка звестак ужо скончылася, але хай [ваш муж] абавязкова прыходзіць, як прыедзе.
— Не ведаю толькі, можа, ён прыедзе праз месяц ці крыху больш… Я чытала, што міліцыя можа шукаць, гэта так?
— Так, можа і прыйсці дадому, шукаць такіх людзей. Гэтым ужо не мы займаемся, а МУС, — адказалі ў ваенкамаце.
У ваенным камісарыяце горада Віцебска, Віцебскага і Лёзненскага раёнаў мы атрымалі не такі адназначны адказ.
— Па тэрмінах ўжо зверка звестак сапраўды скончылася. Але мы працягваем весці працу. Не хвалюйцеся, нічога страшнага. Мы ж разумеем: нехта з’язджаў, нехта хварэў, — адказаў дзяжурны.
— А міліцыя не будзе яго шукаць? Не прыйдуць дадому?
— Не, думаю, да вас ніхто не мусіць прыйсці. Гэта ж усяго толькі базавыя зверыць звесткі, адрас і гэтак далей. Хай ён нам проста патэлефануе, нават калі з-за мяжы.
У ваенкамаце Магілёва і Магілёўскага раёна дзяжурны настойваў на тым, каб ваеннаабавязаны прыйшоў асабіста, як толькі зможа.
— Калі ваш муж прыедзе? — адразу спытаў дзяжурны.
— Праз пару тыдняў павінен, не ведаю. Яму трэба абавязкова асабіста прыйсці ці патэлефанаваць можна?
— Не, патрэбная асабістая прысутнасць.
— Але зараз ніякіх праблем не паўстане праз гэта, міліцыя не прыйдзе да мяне дадому?
— (Доўгая паўза). Не ведаю. Хай прыходзіць ваш муж, як толькі вернецца ў Беларусь.
Як гэта каментуюць юрысты?
Што да закона, то юрысты сэрвісу юрыдычнай дапамогі Legal Hub тлумачылі, што абавязкі грамадзян па вайсковым ўліку прапісаныя ў арт. 18 закона «Аб вайсковым абавязку і вайсковай службе» і пункце 12 палажэння «Аб вайсковым уліку». Да іх адносіцца і абавязак з’яўляцца ва ўстаноўленыя час і месца па выкліку (позве). То-бок калі беларуса выклікалі для зверкі звестак, а ён не прыйшоў, гэта будзе трактавацца як невыкананне (парушэнне) абавязкаў вайсковага ўліку альбо ўхіленне ад яго.
У першым выпадку наступае адміністрацыйная адказнасць па ч. 1 арт. 26.3 КаАП (Парушэнне абавязкаў па вайсковым уліку), у другім — крымінальная па арт. 437 (Ухіленне прызыўніка або ваеннаабавязанага ад вайсковага ўліку). Розніца ў тым, ці перашкодзілі дзеянні грамадзяніна пазней своечасова паведаміць яму пра неабходнасць яўкі па прызыве.
На практыцы крымінальная адказнасць наступае, калі грамадзянін не паведаміў актуальных звестак пра тое, дзе жыве і працуе (ці вучыцца), што стварыла перашкоды для ўручэння яму позвы. У астатніх выпадках будзе адміністрацыйная адказнасць.
